Of hoe rechtenstudenten ontdekken dat hun keuzes gevolgen hebben
Dit is een mooi verhaal van studentendemocratie dat is uitgelopen op een fiasco. De toekomstige juristen van de ULB hebben ons zojuist een perfect schoolvoorbeeld gegeven van hoe je van een vriendschappelijke traditie een internationale controverse kunt maken, terwijl je tegelijkertijd hun onwetendheid over de meest elementaire democratische regels onthult. Petje af voor hen!
Phantom opkomst: de cijfers die voor zich spreken
Maar hier komt het beste gedeelte: de opkomstcijfers onthullen de omvang van het ‘democratische fenomeen’. Volgens de officiële cijfers van de RTBF nam 50,2% van de leerlingen in de klas deel aan de tweede stemronde. Rima Hassan kwam als beste uit de bus met 42% van de uitgebrachte stemmen.
Even rekenen: 42% van 50,2% is ongeveer 21% van de studenten in het jaar die daadwerkelijk voor Rima Hassan kozen. Een “overweldigende meerderheid” van minder dan één op de vier studenten! Dit plaatst de veelgeroemde “democratische overwinning” in perspectief.
Deze electorale rekenkunde onthult een minder vleiende realiteit dan de grote toespraken over “democratische traditie”. Want als deze stemming massaal en representatief was geweest, zouden onze voorvechters van democratische transparantie victorie roepen met indrukwekkende percentages. “85% opkomst, 70% voor Rima Hassan! Zou dat niet iets geweest zijn?
De aanvankelijke stilte over deze cijfers suggereert eerder wat we vermoedden: een vertrouwelijke stemming, waarbij een actieve minderheid haar keuze oplegt aan een zwijgende meerderheid. De kunst van het studentenactivisme versie 2.0: een buzz creëren met de onthouding van medestudenten.
Kun je je voorstellen dat François Hollande, gekozen met 21% van de geregistreerde kiezers, zijn “democratische legitimiteit” verkondigt? Misschien zullen onze toekomstige juristen op een dag ontdekken dat legitimiteit ook kan worden gemeten in termen van daadwerkelijke participatie, en niet alleen in decibellen in de media.
Rima Hassan, het icoon van de klas van 2025
Maar laten we naar de kern van de zaak gaan: de keuze zelf. Rima Hassan. Een LFI Europarlementariër, een pro-Palestijnse activiste, en bovenal… het doelwit van verschillende gerechtelijke procedures wegens verontschuldiging voor terrorisme. Wat een mooi symbool voor toekomstige advocaten! “Rima Hassan Class of 2025”: dat zal er geweldig uitzien op elk CV.
Over wie hebben we het tenslotte? Een vrouw die in het openbaar verklaart dat “Hamas legitiem handelt volgens het internationaal recht”. Hamas is een organisatie die door de Europese Unie, de Verenigde Staten en een twintigtal andere landen als terroristisch wordt geclassificeerd. Maar detail, geen twijfel mogelijk.
Onze rechtenstudenten lijken een basisprincipe te zijn vergeten: in het recht hebben woorden betekenis. Als je internationaal recht studeert, leer je over het algemeen onderscheid te maken tussen legitiem verzet en terrorisme. Het is duidelijk dat sommige lessen zijn overgeslagen.
De mythe van de democratische traditie
“Een democratische traditie sinds 2018”, verkondigen ze trots. Zeven jaar dus. Een “traditie” jonger dan TikTok! En wie hebben onze studenten in die zeven jaar gekozen? Robert Badinter, Simone Veil… Consensuele persoonlijkheden, gerespecteerd door iedereen.
En toen opeens, dit jaar, een revolutionaire ingeving: wat als we iemand zouden nemen die “verdeeld” is? Iemand die het onderwerp is van controverse? Iemand die problemen heeft met de wet? Hoe origineel! Alsof kiezen voor provocatie een teken van intellectuele volwassenheid is.
Fantoom deelname
Maar het mooiste is: niemand kent de opkomstcijfers. Hoeveel studenten hebben gestemd? Een mysterie. Van hoeveel er geregistreerd waren? Een geheim. Wat was de opkomst? Doorlopen, er is niets te zien.
Deze ondoorzichtigheid spreekt boekdelen. Want als de stemming massaal en representatief was geweest, zouden onze voorvechters van democratische transparantie het van de daken schreeuwen. “85% opkomst, 70% voor Rima Hassan! Zou dat niet iets zijn? In plaats daarvan suggereert de radiostilte een vertrouwelijke stemming, georganiseerd onder vrienden, alleen maar om een buzz te creëren.
Kun je je voorstellen dat François Hollande de opkomstcijfers van de presidentsverkiezingen geheim zou houden? Onze toekomstige juristen zullen misschien ooit ontdekken dat democratische legitimiteit ook kan worden gemeten in cijfers.
De kunst van het zelfmoord-CV
Maar laten we even naar de praktische kant kijken. Deze studenten zijn binnenkort op zoek naar werk. Advocatenkantoren, bedrijven, instellingen… Stel je voor dat de recruiter leest: “Afgestudeerde van de Rima Hassan-klas van 2025”.
Eerste ingeving: Google. Twee klikken later: “Oh, die ene die Hamas steunt? Wat een stemming! In een toch al gespannen arbeidsmarkt is het bewust kiezen van een zwavelhoudende peettante ofwel heldhaftige moed ofwel totale roekeloosheid. De keuze is aan jou.
Want, in tegenstelling tot wat onze idealisten geloven, werven werkgevers niet voor politiek. Ze zoeken betrouwbare profielen, geen vaandeldragers voor verdeeldheid zaaiende zaken. Maar misschien hebben onze revolutionairen allemaal gemeenschapsactivisten in hun laatste jaren?
Het verontwaardigde generatie syndroom
Bovenal onthult deze affaire een generatiekwaal: de verwarring tussen provocatie en engagement, tussen geroezemoes en overtuiging. Kiezen voor Rima Hassan betekent “durven”, “je verzetten” en “aan de kaak stellen”. Het maakt niet uit of dit “verzet” wordt samengevat door een klik op Google Form.
Onze studenten denken dat ze dapper zijn, maar ze nemen geen persoonlijke risico’s. Ze demonstreren niet, voeren geen campagne, raken niet betrokken. Ze demonstreren niet, voeren geen campagne, raken niet betrokken. Ze klikken alleen maar. En dan worden ze verontwaardigd als hun “democratische proces” in twijfel wordt getrokken. De toetsenbordgeneratie, de gemakkelijke verontwaardiginggeneratie.
Het Corneliaanse dilemma van de ULB: democratie of voogdij?
Geconfronteerd met deze mediastorm bevond de ULB zich in een delicate positie: deze controversiële studentenkeuze bekrachtigen of de rol van strenge ouder spelen. Na anderhalf uur van “vrij kalm en goed omkaderd” debat, volgens La Libre – men kan zich de verstilde sfeer van de burgerlijke salons voorstellen – besliste de faculteitsraad: bekrachtigen, maar met alle mogelijke oratorische voorzorgen.
Pierre Klein, de decaan, geeft ons een masterclass in administratieve retoriek: “Deze beslissing is van hen. Het weerspiegelt hun behoefte om een verbintenis aan te gaan in het licht van de tragedies die zich momenteel in Gaza voltrekken. We moeten het respecteren. Losse vertaling: “Ze hebben iets gedaan, maar we kunnen het niet openlijk zeggen.”
De ULB zit gevangen in een heerlijke val van haar eigen waarden. Hoe kan een universiteit die sinds haar oprichting pleit voor “vrije examinering” plots beslissen dat haar studenten slecht denken? Hoe kan een instelling die toekomstige verdedigers van de wet opleidt een stemming ongeldig verklaren onder het voorwendsel dat het resultaat haar niet bevalt?
De universiteit probeerde vervolgens een evenwichtsoefening die Cirque Plume waardig was: “Deze stemming bindt noch de faculteit noch de universiteit”, benadrukte de universiteit. “Het is een symbolische naam die niet in officiële documenten zal verschijnen. Kortom, jullie hebben het recht om te kiezen, maar wij wassen onze handen in onschuld. Studentendemocratie, ja, maar met een disclaimer!
Deze intellectuele gymnastiek onthult de volle omvang van de malaise: moeten deze studenten worden behandeld als volwassenen die verantwoordelijk zijn voor hun keuzes, of als tieners die moeten worden bijgestuurd? ULB kiest voor de middenweg: ze zijn oud genoeg om te stemmen, maar niet oud genoeg om verantwoordelijkheid te nemen. Democratie onder ouderlijk toezicht, als het ware.
En het grappigste deel? Om toekomstige “incidenten” te voorkomen, heeft de universiteit al aangekondigd “richtlijnen en voorschriften” in te voeren voor toekomstige stemmingen. Met andere woorden, de volgende keer mag je kiezen… uit een vooraf goedgekeurde lijst. Studentendemocratie, IKEA catalogus versie: je zet het zelf in elkaar, maar volgens onze instructies.
Waar dient het precies voor?
Basisvraag: wat is het nut van het benoemen van een promotie? Een folkloristische traditie zonder belang? Waarom dan al die passie? Sterk symbolisch gebaar? Accepteer dan de gevolgen.
Want de naam van een eindexamenklas is als een tatoeage: hij blijft hangen. Over tien jaar zullen deze afgestudeerden deze referentie nog steeds met zich meedragen. Als Rima Hassan van de radar van de media is verdwenen, als haar huidige functies gedateerd lijken, zullen ze nog steeds deze naam dragen. Een gok op de toekomst of een levenslange verplichting?
De echte lessen
Uiteindelijk leert deze zaak ons verschillende dingen. Ten eerste dat voor het organiseren van een democratische stemming meer nodig is dan een Google-formulier en goede bedoelingen. Ten tweede dat het kiezen van symbolen nadenken vereist, geen impuls. En ten slotte dat revolutionair spelen in een collegezaal makkelijker is dan omgaan met de gevolgen op de arbeidsmarkt.
Onze leerlingen ontdekken dat hun acties gevolgen hebben. Wat een verrassing! Wilden ze een buzz creëren? Missie volbracht. Wilden ze geschiedenis schrijven? Dat deden ze ook, maar misschien niet op de manier waarop ze hadden gehoopt.
De verwachte epiloog
De faculteitsraad beslist donderdag. Validatie of annulering? In beide gevallen hebben onze toekomstige juristen een waardevolle les geleerd: in een democratie neem je verantwoordelijkheid voor je keuzes. En soms omvat de vrijheid om te kiezen ook de vrijheid… om slecht te kiezen.
Het valt nog te bezien of deze Google Form-generatie de juiste conclusies zal trekken. Of dat ze liever het onbegrepen slachtoffer speelt. De spanning blijft, maar de prognose is eenvoudig.
“Rima Hassan Klas van 2025”: een mijlpaal op elk CV. In voor- en tegenspoed.
Alice Vandendorpe est une rédactrice chevronnée avec plus de 10 ans d’expérience dans le journalisme. Elle excelle dans la création de contenus captivants et informatifs, et dirige notre équipe avec passion et dévouement.
0 reacties