Drie dagen van geplande verlamming om Europa te redden… of niet

Dames en heren, bereid je zenuwen en je vluchtroutes voor! Van 22 tot 24 oktober 2025 beleeft onze geliefde Europese hoofdstad haar zoveelste episode van georganiseerde chaos. Drie volle dagen lang wordt Brussel omgetoverd tot een onneembare vesting, zullen de sirenes van presidentiële motorcades u in slaap wiegen en zult u de subtiele kunst ontdekken om 20 kilometer af te leggen om 2 kilometer te overbruggen. Welkom in het grote theater van de Europese top!

De Grote Beveiliging Barnum

De ordehandhavers hebben hun beste uitrusting al tevoorschijn gehaald: veiligheidsperimeters op elke straathoek, metalen hekken zover het oog reikt en dat magische zinnetje dat elke Brusselaar uit zijn hoofd kent: “Alleen bevoegde personen mogen binnen”.

Stel je voor: de Rue de la Loi, die onder normale omstandigheden al overvol is, verandert in een niemandsland. De Europese wijk afgesloten van de wereld. En onze 27 staatshoofden arriveren elk met hun eigen autocolonne van 15 auto’s, motoren, helikopters en waarschijnlijk hun eigen kapper. Want laten we eerlijk zijn, je kunt Europa niet redden met slecht haar.

De Brusselse politie waarschuwt in haar wijsheid al: alleen bestemmingsverkeer in bepaalde straten, routes die door officiële konvooien worden gebruikt, afgesloten voor verkeer, enzovoort. Kortom, als u in het centrum van Brussel woont, blijf dan thuis. Of nog beter, ga een lang weekend weg.

De agenda: tussen grote ambities en kleine realiteiten

Maar waar gaat al die ophef over? Nou, houd je hoed vast, want het programma is… ambitieus. Of wild, afhankelijk van je mate van Europees optimisme.

Eerste akte: de top EU-Egypte (22 oktober)

Om de zaken goed te beginnen, ontvangen onze leiders de Egyptische president Abdul Fattah al-Sissi voor de allereerste top EU-Egypte. Het doel is om “de bilaterale samenwerking te versterken en stabiliteit, vrede en welvaart in de Euro-mediterrane regio te bevorderen”.

Vertaling: Europa heeft Egypte nodig om migratiestromen te beheersen en Egypte heeft Europees geld nodig. Een liefdeswedstrijd, kortom. We zullen het hebben over de situatie in het Midden-Oosten (spoiler: die zal er na een dag praten niet beter op worden), de oorlog in Oekraïne (re-spoiler: die zal er ook niet beter op worden), en waarschijnlijk een paar beloftes uitwisselen die we tegen Kerstmis vergeten zullen zijn.

Tweede akte: de Europese Raad (23-24 oktober)

Daarna komen onze 27 leiders in kleine groepjes bij elkaar om over ‘echte’ onderwerpen te praten. Op het menu, volgens eerdere toppen: Oekraïne (weer), Europese defensie (weer), migratie (uiteraard) en concurrentievermogen (uiteraard).

Ja, na jaren van Europese topontmoetingen zitten we nog steeds op hetzelfde punt wat deze kwesties betreft. Maar deze keer, dat beloof ik, wordt het anders! Ze gaan het echt, echt met elkaar eens worden. Nou ja, misschien wel. Waarschijnlijk niet, maar ze gaan echt hun best doen.

Europese defensie: de eeuwige slang van de zee

De informele top in Kopenhagen op 1 oktober heeft de toon al gezet. Onze leiders spraken over een “anti-drone muur” en meer steun voor Oekraïne. Prachtig! Na drie jaar oorlog ontdekken ze dat we onszelf misschien moeten verdedigen.

De Raad heeft zelfs net een standpunt ingenomen “om defensiegerelateerde investeringen in de EU-begroting aan te moedigen”. Vertaling: we gaan eindelijk de daad bij het woord voegen. Revolutionair!

Ursula von der Leyen legt ernstig uit dat Europa “moet reageren” op de “hybride oorlog die Rusland voert”. Dank je Ursula, we hadden niet gemerkt dat we moesten reageren op een agressie die al drie jaar aan de gang is.

Oekraïne: het dossier dat nooit ophoudt

Laten we het over Oekraïne hebben. Onze leiders zullen opnieuw “hun onwrikbare steun bevestigen” en “nieuwe sancties tegen Rusland aannemen”. Net als de 18 vorige sanctiepakketten, die… hoe zal ik het zeggen… van beperkte effectiviteit waren.

De Europese Commissie wil deze nieuwe maatregelen zelfs ondersteunen met een lening van 140 miljard euro aan Oekraïne. 140 miljard! Genoeg om een paar Europese snelwegen opnieuw aan te leggen, maar ja, prioriteiten…

En ondertussen gaat de oorlog door, maakt Poetin onze sancties belachelijk en blijven onze leiders geloven dat de realiteit zal veranderen door welgemeende communiqués.

Migratie : Het taboe

Natuurlijk zullen we het ook over migratie hebben. Omdat we moeten doen alsof we dit explosieve onderwerp aanpakken, dat alle Europese regeringen doet trillen in hun laarzen. Egypte kan een heel praktische rol spelen: het kan ons helpen de migratiestromen te ‘stabiliseren’. Voor een prijs, natuurlijk.

We ondertekenen mooie overeenkomsten, beloven ontwikkelingshulp en duimen dat de mensen thuis blijven. Het is een opmerkelijk subtiele strategie die al een hele tijd wordt beproefd.

Concurrentievermogen: de Europese mantra

En dan, zoals op elke zichzelf respecterende Europese top, zullen we het hebben over ‘concurrentievermogen’. Dat magische woord dat al 20 jaar alle economische problemen van Europa heeft opgelost. We zijn niet concurrerend genoeg tegen China, tegen de Verenigde Staten, tegen… iedereen, in feite.

Dus gaan we weer een nieuwe commissie in het leven roepen, een nieuw strategisch plan lanceren en beloven dat we een revolutie in de Europese economie teweeg zullen brengen. Tot de volgende top, wanneer we ons zullen realiseren dat er niets is veranderd en dat we concurrerender moeten worden.

De grote winnaar: Restaurateurs in de Europese wijk

Wie heeft er uiteindelijk echt baat bij deze drie dagen van grootse diplomatie? De lokale restauranthouders, die honderden journalisten, diplomaten en andere aanhangers van het Europese circus zullen zien arriveren. De luxehotels in Brussel, die al volgeboekt zijn. En misschien de parapluverkopers, want in oktober regent het altijd in Brussel.

Wat is de volgende stap?

Zal deze top echt vooruitgang brengen? Zullen onze leiders eindelijk wonderbaarlijke oplossingen vinden voor de crises die Europa al jaren op zijn grondvesten doen schudden?

Sta me toe een beetje te lachen. Over drie maanden is er weer een Europese top, met dezelfde agenda, dezelfde onderwerpen en dezelfde beloften. De oorlog in Oekraïne zal doorgaan, migranten zullen op de deuren van Europa blijven kloppen en onze leiders zullen elkaar blijven ontmoeten om “van gedachten te wisselen” en “standpunten te coördineren”.

Ondertussen hebben de Brusselaars drie dagen van monsterlijke files, onophoudelijke sirenes en alomtegenwoordige veiligheidsperimeters overleefd. Ze zullen het voorrecht hebben gehad om het grote spektakel van de Europese diplomatie van veraf en in het rumoer te aanschouwen.

Want daar draait het allemaal om: een show. Een show die duur is, ontwrichtend en van twijfelachtige effectiviteit. Maar het is een show die nodig is om de illusie in stand te houden dat Europa vooruit gaat, dat het beslissingen neemt, dat het actie onderneemt.

Dus tot ziens op 22, 23 en 24 oktober, beste inwoners van Brussel. Pak je fietsen, je wandelschoenen en je geduld. Het grote Europese circus komt naar de stad!