Onder de Big Top van Brussels Expo tarten de acrobaten van Cirque du Soleil opnieuw de zwaartekracht. Maar achter de magie van Alegría schuilt een hele industrie die uit de as herrijst en een hoofdstad die haar Europese culturele ambities opnieuw bevestigt.

Wanneer de eerste toeschouwers de rood met gouden tent binnenkomen die aan de rand van Brussel is opgezet, hebben ze geen idee dat ze getuige zijn van veel meer dan zomaar een show. Sinds 11 september markeert Alegría de terugkeer van grote internationale producties naar de Belgische hoofdstad, na jaren van onzekerheid die de wereldwijde entertainmentindustrie op zijn grondvesten deed schudden.

Een symbool voorbij de Show

Deze opnieuw uitgevonden versie van Alegría, oorspronkelijk gemaakt in 1994, vertelt het verhaal van een koninkrijk op zoek naar vernieuwing na de val van zijn koning. Het is een metafoor die vreemd resoneert met de situatie waarin de Europese culturele sector zich de laatste jaren bevindt. “Dit is precies wat we meemaken”, vertrouwt een manager van Brussels Expo ons toe, “we moeten onze manier van voorstellingen geven opnieuw uitvinden”.

De installatie van Cirque du Soleil was niet zonder uitdagingen. De 125 minuten pure circusmagie vergden een kolossale logistiek: meer dan honderd artiesten en technici, een big top met 2.500 zitplaatsen en technische apparatuur van over de hele wereld. Een investering die getuigt van het hernieuwde vertrouwen in de Brusselse live performance markt.

Brussels Expo zet alles op alles voor entertainment

Dit vertrouwen is geen toeval. Sinds 2008 heeft Brussels Expo zijn traditionele tentoonstellingsactiviteiten met 25% zien dalen. Deze crisis heeft de infrastructuur ertoe aangezet om haar businessmodel volledig te herzien. “Entertainment is onze cruciale groeimotor geworden”, leggen de verantwoordelijken van de site uit. Het is een strategie die vruchten afwerpt: de locatie kan nu producties van het kaliber van Alegría hosten.

De economische impact reikt veel verder dan de big top. Hotels in Brussel zien de bezettingsgraad aanzienlijk stijgen tijdens de showperiode, met ongeveer 30% toeschouwers die van buiten de regio komen. Restaurants in de Heizelwijk passen hun openingsuren aan, de MIVB versterkt haar metrodiensten en zelfs de omliggende parkings zien een toename van het verkeer tijdens de voorstellingsavonden.

Een bloeiende culturele industrie

Deze spin-offs maken deel uit van een bredere context die bijzonder gunstig is voor Brussel. De culturele en creatieve industrieën vormen nu de tweede grootste werkgever van de hoofdstad, na het openbaar bestuur. Meer dan 100.000 Brusselaars werken in deze sectoren en genereren een toegevoegde waarde van 3,7 miljard euro in 2023.

“We zijn getuige van een ware creatieve explosie,” merkt Marlen Komorowski op, auteur van een benchmarkstudie over de economische impact van de Brusselse CCI’s. “De sector groeit jaarlijks met 3,7%, een stuk boven het regionale economische gemiddelde. Deze dynamische groei wordt vooral aangedreven door de audiovisuele sector, die goed is voor meer dan een kwart van de toegevoegde waarde van de sector, maar ook door meer traditionele sectoren zoals de podiumkunsten.

De uitdagingen van terugkeer naar normaal

Maar achter de glitter en opwinding van de comeback staat de entertainmentindustrie voor nieuwe uitdagingen. De productiekosten zijn omhooggeschoten, met stijgende grondstofkosten en nieuwe gezondheidsbeperkingen. Alegría’s prijzen, die variëren van €52 tot meer dan €220 afhankelijk van de categorie, weerspiegelen dit nieuwe economische klimaat.

De Europese concurrentie neemt ook toe. Amsterdam moderniseert zijn culturele infrastructuur, Berlijn trekt publiek met zijn competitieve kosten en Parijs kapitaliseert op zijn bevolkingsbasis. In deze strijd om grote producties aan te trekken, moet Brussel het beste halen uit zijn unieke troeven: zijn centrale geografische ligging, zijn status als Europese hoofdstad en vooral de kwaliteit van zijn culturele ecosysteem.

Een visie voor de toekomst

Deze ontwikkelingsstrategie maakt deel uit van een bredere visie die door de gewestelijke overheden wordt ondersteund. Het Good Move-plan voorziet al in een betere toegankelijkheid van culturele sites, terwijl de renovatieprojecten voor Brussels Expo het aanbod van faciliteiten willen moderniseren. Het doel is om van de Belgische hoofdstad een echt Europees uitgaanscentrum te maken.

Technologische innovatie begeleidt deze transformatie. Shows bevatten nu augmented reality en meeslepende effecten, terwijl milieuoverwegingen de manier waarop rondleidingen worden georganiseerd herdefiniëren. Alegría zelf bevat technologische elementen die ten tijde van de oorspronkelijke creatie ondenkbaar waren, wat getuigt van de voortdurende evolutie van de sector.

Het katalysatoreffect

Afgezien van de cijfers genereert het hosten van internationale producties waardevolle neveneffecten voor het lokale ecosysteem. Technische teams in Brussel worden opgeleid volgens internationale normen, professionele netwerken worden versterkt en nieuwe projecten ontstaan geïnspireerd door deze samenwerkingen.

“Elke grote productie die hier wordt opgezet, verhoogt het algemene niveau”, zegt een technicus uit de Brusselse podiumkunstensector. “We leren, we gaan vooruit en uiteindelijk worden we aantrekkelijker voor toekomstige producties.”

Deze positieve dynamiek is nu al zichtbaar. Sinds de aankondiging van Alegría hebben verschillende andere internationale producenten contact opgenomen met Brussels Expo om toekomstige projecten te bespreken. Het programma voor 2026 belooft bijzonder rijk te zijn en bevestigt de succesvolle herpositionering van de hoofdstad op de wereldkaart van entertainment.

Een veronderstelde renaissance

Wanneer op 9 november het doek valt voor de laatste voorstelling van Alegría, zal Brussels Expo bijna 200.000 toeschouwers hebben verwelkomd die de magie van Cirque du Soleil zijn komen ontdekken of herontdekken. Maar de impact van deze twee maanden voorstellingen zal op lange termijn worden afgemeten aan het vermogen van Brussel om zijn positie als belangrijke Europese culturele speler te consolideren.

Want achter de acrobatische kunsten en glinsterende kostuums vertelt Alegría uiteindelijk het verhaal van een renaissance. Het is het verhaal van een industrie die zichzelf opnieuw heeft uitgevonden, van een stad die ervoor heeft gekozen om te investeren in cultuur als hefboom voor ontwikkeling en van een publiek dat terugkeert naar het theater met zijn enthousiasme intact.

In een post-pandemische wereld waar zekerheden wankelen, geeft deze culturele renaissance in Brussel een sterk signaal af: kunst en live performance blijven onvervangbare vectoren van gedeelde emotie en sociale cohesie. En Brussel is van plan om nog jarenlang een van de epicentra van Europa te zijn.

Alegría treedt op onder de Big Top in Brussels Expo tot 9 november 2025. Het is een ervaring die verder gaat dan entertainment en getuigt van de hernieuwde vitaliteit van het Brusselse culturele ecosysteem.