Staking MIVB: metro’s operationeel, bussen en trams stilgelegd

Deze vrijdagochtend verstoort een staking van het CGSP het Brusselse vervoersnetwerk. Terwijl de metro normaal rijdt, staan de bussen vrijwel stil en rijden zes tramlijnen met verminderde frequentie. Achter deze blokkades kristalliseren de geplande sluiting van de bedrijfskantines en de herwaardering van de maaltijdcheques de woede van de chauffeurs.

Doelgerichte staking ontregelt bussen en trams

Sinds het ochtendgloren blokkeren vakbondsactivisten de toegang tot de remises van de bussen en trams van de MIVB, waardoor de chauffeurs niet aan het werk kunnen. Concreet werkt de metro normaal op alle lijnen, waardoor het ondergrondse treinverkeer vlot verloopt. Het busverkeer daarentegen is zo goed als onbestaande door een gebrek aan chauffeurs en beschikbare voertuigen. Slechts zes tramlijnen – lijnen 4, 7, 9, 10, 39 en 51 – worden onderhouden, maar met een veel lagere frequentie.

In de praktijk moeten sommige gebruikers meer dan twintig minuten wachten tot er een tram langskomt, terwijl de dienstregeling normaal gesproken elke vijf tot tien minuten is. De verstoring treft vooral forenzen die gebruik maken van bussen via de remises Woluwe, Haren, Schaarbeek en Anderlecht. Uiteindelijk zullen er wachtrijen ontstaan rond de metrostations, vooral tijdens piekuren.

De eisen van de CGSP

De staking werd uitgeroepen door de CGSP, die protesteert tegen de sluiting van bedrijfskantines die de MIVB-directie op korte termijn plant. Deze bedrijfscafetaria’s, die tot nu toe gratis of tegen een gereduceerd tarief toegankelijk waren voor het personeel, zouden worden afgeschaft om te besparen. Als compensatie eisen de vakbonden een verhoging van de waarde van de maaltijdcheques die aan het personeel worden uitgedeeld.

De CGSP benadrukt het belang van deze collectieve diensten voor de koopkracht van de chauffeurs en het behoud van fatsoenlijke werkomstandigheden. Volgens de vakbondsafgevaardigden “is de toegang tot een warme maaltijd op de werkplek een sociale winst die het gezinsbudget in evenwicht helpt te brengen, vooral in tijden van inflatie”. De MIVB-directie van haar kant beweert dat ze haar werkingskosten wil rationaliseren, zonder echter het bedrag van de gegenereerde besparingen of de geplande alternatieven voor de werknemers te verduidelijken.

Context en traditie van het conflict bij de MIVB

De Société des Transports Intercommunaux de Bruxelles heeft enkele duizenden werknemers – chauffeurs, technici en administratief personeel – en is een van de meest vakbondsgebonden openbaarvervoersbedrijven in Europa. Er wordt vaak gestaakt: gemiddeld zijn er vier protesten per jaar, voornamelijk om sociale voordelen, arbeidsomstandigheden en lonen te verdedigen.

In vergelijking met andere Europese steden zoals Parijs of Amsterdam worden er in Brussel meer stakingen gehouden. Deze regelmatige conflicten weerspiegelen de sterke vakbondscultuur in België, waar collectieve onderhandelingen vaak gepaard gaan met eerste acties voordat er formele besprekingen plaatsvinden. Elke staking wordt echter opgevolgd door de gewestelijke autoriteiten en de netwerkbeheerders, die de impact op de gebruikers en de lokale economie willen beperken.

Gevolgen voor gebruikers en de Brusselse economie

Veel inwoners van de hoofdstad zijn afhankelijk van het openbaar vervoer om naar hun werk, school of medische afspraken te gaan. Nu het busnetwerk zo goed als lamgelegd is en de trams traag rijden, wordt de dagelijkse mobiliteit een uitdaging. Concreet nemen automobilisten de secundaire wegen over, waardoor de files en de vervuiling toenemen. Sommige pendelaars kiezen voor de fiets, carpoolen of gebruiken elektrische scooters, maar deze alternatieven zijn niet genoeg om de toestroom op te vangen.

Vanuit economisch oogpunt hebben de kleine winkels en cafetaria’s in de buurt van de stations, die meestal door het MIVB-personeel worden bezocht, hun klantenbestand aanzienlijk zien dalen. De vertragingen bij de leveringen en de daling van het aantal reizigers leiden tot aanzienlijke financiële verliezen. Bovendien lijdt de reputatie van de MIVB op het vlak van betrouwbaarheid onder deze herhaalde stakingen, wat sommige gebruikers ertoe kan aanzetten om voorgoed de auto te nemen of te gaan telewerken.

Onderhandelingskwesties en vooruitzichten

Op korte termijn moeten de MIVB-directie en het CGSP de dialoog hervatten. De vakbonden eisen een onmiddellijke verhoging van de nominale waarde van de maaltijdcheques, terwijl de directie eerst haar interne herstructureringsplan wil afwerken vooraleer gesprekken te openen. Het hoofdprobleem blijft het behoud van de openbare dienst en het onder controle houden van de kosten.

Een aantal vragen blijft onbeantwoord: wat zullen de economische gevolgen zijn van de sluiting van de bedrijfsrestaurants? Bestaat er een precies tijdschema voor een eventuele overeenkomst? Zullen de gebruikers een vergoeding krijgen in geval van langdurige onderbreking? Volgens interne bronnen zou er volgende week bemiddeld kunnen worden, op voorwaarde dat beide partijen ermee instemmen om verdere acties op het terrein uit te stellen.

Uiteindelijk zal de stabiliteit van de Brusselse dienst afhangen van het evenwicht tussen het behoud van de personeelsbeloningen en de beheersing van het budget van de openbare exploitant. Als er geen compromis wordt gevonden, zal de hoofdstad waarschijnlijk verder ontwricht raken, met steeds ernstigere gevolgen voor de inwoners.